CHƯƠNG TRÌNH NGHỆ THUẬT MƯỜNG THEN HỘI TỤ VÀ PHÁT TRIỂN
Đài Truyền hình Điện Biên 460 abonnés Chương trình nghệ thuật Khai mạc Ngày hội Văn hóa dân tộc Thái lần thứ II – năm 2019
Catégorie : HÁT THEN
Hai điệu xòe trong then Thái
Hai điệu xòe trong then Thái
Dang Hoanh Loan 3,44 k abonnés Đây là hai điệu xòe thong lễ Then « Bắc cầu truyền nghề » do thầy then Vàng Văn Thức ở Mường Lay làm then.
Practices of Then by Tày, Nùng and Thái ethnic groups in Viet Nam
| 1379 | Viet Nam | EN: Practices of Then by Tày, Nùng and Thái ethnic groups in Viet Nam FR: Les pratiques du then par les groupes ethniques Tày, Nùng et Thái au Viet Nam Representative ListFile reference: 1379 |
Practices of Then by Tày, Nùng and Thái ethnic groups in…Viet Nam
Representative List 2019
© Vietnamese Institute for Musicology, 2016
EN: The Then rite “The newly-built house celebration” performed by Male Then Master Hoàng Đức Dục (born in 1962, the Tày people) in Ba Bể district, Bắc Kạn province
Download
| Heritage integrates many values |
| Saturday, 2018-03-31 18:19:21 Font Size: | Print |
Although ‘Then’ singing has a lot of special values, the heritage has been facing deformity and is in danger of disappearing. Font Size: | |
| NDO – The ‘Then’ Singing Practice of Tay, Nung and Thai ethnic people in Vietnam has been submitted to UNESCO in order to recognise it as a global intangible cultural heritage of humanity. With the cultural and artistic values, it can be said the ‘Then’ Singing Practice of Tay, Nung and Thai ethnic people in Vietnam has many factors which are worthy of the UNESCO‘s honour. |
| According to a survey’s preliminary results, ‘Then’ singing can be found in 12 provinces across the country, especially in the mountainous northern provinces, such as Tuyen Quang, Ha Giang, Cao Bang, Bac Can and Lang Son. In addition, ‘Then’ singing is also present in many provinces in the Northern Delta region such as Luc Ngan and Yen The districts of Bac Giang province. It is interesting that as the Tay and Nung ethnic people migrated to the Central Highlands, especially Dak Lak, they brought ‘Then’ singing to the land. Listed as a National Intangible Cultural Heritage, the ‘Then’ Singing Practice has been submitted to UNESCO to recognise it as a global intangible cultural heritage of humanity. Tuyen Quang was selected as the province to compile a dossier on ‘Then’ singing in order to seek UNESCO recognition as an Intangible Cultural Heritage. ‘Then’ singing and the “dan tinh” (gourd lute) have become a familiar image associated with religious activities and folk performances of Tay, Nung and Thai ethnic people in Vietnam. Over recent years, researching, collecting and learning ‘Then’ singing remains personal but has not been a national or international project. According to Prof. Dr. To Ngoc Thanh, Chairman of the Vietnamese Folk Arts Association, ‘Then’ singing is a highly valuable treasure on the literature and art of the Vietnamese forefathers. The practice of ‘Then’ deserves to be nominated for recognition by UNESCO, especially as the artists who mastered the cultural heritage are few and far between. Thus, the number of young artists pursuing the art is growing. In general, the Vietnamese public know of ‘Then’ singing and the “dan tinh” (gourd lute). The practice of ‘Then’ singing is a type of cultural ritual, including music, dances, singing and poetry. Musician Dang Hoanh Loan affirmed that ‘Then’ is a special ritual of the Tay, Nung and Thai ethnic people in Vietnam. The ritual is a heritage that integrates many forms such as music, literature, history, and philosophy, he added. According to preliminary research, there are 1,000 lines of verses in the ancient script, reflecting the sentiment and beliefs of many ethnic groups in Vietnam. In the ‘Then’ epic, there are many typical dances such as Sluông chau or Pay tang. It is known that, from the 50s of the last century, the Institute of Music has recorded tapes and materials on ‘Then’ singing with the participation of many music researchers and senior artisans. With such premises, the national dossier on ‘Then’ singing promises to be honored by UNESCO in the near future. |
| TUAN PHONG |
| Translated by Nhan Dan Online |
Hà Tùng Long: Trình UNESCO vinh danh hát Then là di sản văn hoá nhân loại
Dân trí Văn phòng Chính phủ mới có văn bản về việc gửi Hồ sơ quốc gia “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” trình UNESCO xét ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Theo đó, Bộ VHTT&DL sẽ gửi hồ sơ “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” tới UNESCO trước ngày 31/3, để được dự xét trong năm 2018.
Từ bao đời nay, Then đã trở thành sinh hoạt văn hóa tâm linh của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Thái ở vùng núi phía Bắc Việt Nam. Theo các nhà nghiên cứu âm nhạc dân gian, loại hình nghệ thuật hát Then chỉ có ở 5 tỉnh là Cao Bằng, Bắc Cạn, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Giang.
Then là một loại hình nghệ thuật tổng hợp chứa nhiều thành tố ngữ văn, âm nhạc, mỹ thuật, múa, diễn xướng dân gian và có giá trị về lịch sử, văn hóa, xã hội. Đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Thái thường sử dụng hát Then vào những dịp trọng đại như hội làng, cầu đảo của từng gia đình, dòng họ vào dịp năm mới…
Theo các nhà nghiên cứu âm nhạc dân gian, hát Then xuất hiện vào khoảng cuối thế kỷ XV, đầu thế kỷ XVI vào thời nhà Mạc chạy lên Cao Bằng và xây dựng thành quách ở đó.
Theo truyền thuyết, trong số quan lại của nhà Mạc có hai vị tên là Đế Phụng và Đế Đáng rất yêu âm nhạc và thích ca hát, họ đã chế tạo ra tính tẩu và lập ra hai tốp hát để phục vụ cung đình. Về sau dân chúng thấy hay nên bắt chước và được lưu truyền trong dân gian. Theo thời gian, hát Then – đàn tính được lan rộng ra các tỉnh miền núi phía Bắc và trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Thái.
PGS.TS Nguyễn Bình Định – Viện trưởng Viện Âm nhạc, đơn vị đảm nhiệm lập hồ sơ di sản cho biết, trong việc xây dựng hồ sơ, UNESCO yêu cầu phía tham gia phải là người dân, cộng đồng. Vì thế, trong hồ sơ di sản Then có nhiều tỉnh tham gia thì điều cần thiết là tính liên kết cộng đồng. Nhưng từ trước đến nay, chưa có loại hình nghệ thuật nào của bà con các dân tộc vùng núi phía Bắc được công nhận danh hiệu di sản của UNESCO nên quá trình xây dựng gặp rất nhiều khó khăn.
Theo PGS Nguyễn Bình Định, với kinh nghiệm trước đây từng làm hồ sơ cho Ca trù, Đờn ca tài tử, Hát bài chòi… thì việc xây dựng hồ sơ cho Then có những thuận lợi là các thầy Then ở địa phương vẫn còn nhiều, các nghi lễ tín ngưỡng vẫn còn được thực hiện và một phần không kém quan trọng là hiện vật, sách Then bằng tiếng Tày – Hán vẫn còn được gìn giữ nhiều trong những gia đình có truyền thống làm thầy Then. Tuy nhiên, trong một thời gian dài, nghi lễ Then không được thực hiện vì lý do mê tín đã rơi vào tình trạng trầm lắng, phải phục dựng lại.
Do vậy việc làm hồ sơ cho Then cũng gặp phải không ít khó khăn. Then tồn tại và phát triển ở địa bàn các tỉnh vùng núi phía Bắc, cho nên việc đi lại của các chuyên gia cũng không dễ dàng.
Trong hành trình hoàn thiện Hồ sơ cho “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” việc dịch lời các bài Then cũng là một trở ngại lớn. Đơn cử như người biết tiếng Tày cũng chưa chắc dịch được các bài hát hát Then. Bởi nhiều bài là tiếng cổ, cộng với phải hiểu biết, có kiến thức về tín ngưỡng, tâm linh, dân tộc thì mới dịch được.
“Vì thế, khi làm hồ sơ, chúng tôi đã yêu cầu mỗi tỉnh phải cung cấp một chuyên gia hiểu biết về Then dịch lời rồi mới chọn lọc đưa vào hồ sơ. Chúng tôi từng làm một lễ cấp sắc ở Bắc Cạn, phải dịch lời mất hai tháng mới xong”, PGS.TS Nguyễn Bình Định cho hay.
GS.TSKH Tô Ngọc Thanh nhận định: “Then là một không gian văn hóa dân tộc, một tác phẩm văn học nghệ thuật dân gian đa dạng, vừa phản ánh, miêu tả, vừa gửi gắm, nhắn nhủ những ngọt bùi, đắng cay của cuộc sống ông cha”.
Theo GS Tô Ngọc Thanh, trong việc nhìn nhận giá trị của thực hành Then cần có sự phân biệt rạch ròi giữa Then cổ và Then mới, giữa Then nghi lễ và Then văn nghệ, nhất là không thể dựa vào Then mới, Then văn nghệ với các lời đã được cải biên để bảo tồn Then cổ, Then nghi lễ.
“Nếu gạt bỏ những yếu tố mê tín đối với việc chữa bệnh mà ngày nay thực tế cũng không còn mấy ai tin thì Then là một không gian văn hóa dân tộc, một tác phẩm văn học nghệ thuật dân gian đa dạng, vừa phản ánh, vừa mô tả, vừa gửi gắm nhắn nhủ những đắng cay của cuộc sống của ông cha. Có thể tìm thấy trong Then không chỉ các thể thơ dân tộc, mà còn cả những biện pháp tu từ, ẩn dụ của nghệ thuật ngôn từ; những làn điệu của tầng dân ca, dân nhạc cổ xưa nhất, những điệu múa đã song hành với Then không biết bao nhiêu năm tháng”, GS Tô Ngọc Thanh nhấn mạnh.
Không những vậy, trong nhiều năm trở lại đây việc cải biên, phát triển các làn điệu Then rất được các nhạc sĩ người dân tộc thiểu số hết sức quan tâm. Những sáng tác đưa Then từ không gian nghi lễ đến không gian sân khấu, đem lại nhiều hứng thú cho không ít khán, thính giả.
Cùng với giá trị trong dân gian, kết hợp các Liên hoan nghệ thuật hát Then – đàn Tính các dân tộc Tày, Nùng, Thái được tổ chức thường xuyên, nhằm nỗ lực thực hành Then trong cộng đồng, di sản Then của Việt Nam đang có nhiều cơ hội để trở thành di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Hà Tùng Long
GIA LINH : Nghệ nhân hát Then – Di sản “sống” của văn hóa dân tộc
Thứ Năm, ngày 17/05/2018 07:25 AM (GMT+7)
Nghệ nhân hát Then – Di sản “sống” của văn hóa dân tộc
Đối với các loại hình nghệ thuật truyền thống, các nghệ nhân đóng vai trò quan trọng. Họ chính là các di sản “sống” lưu giữ, truyền dạy để phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, các giá trị di sản văn hóa phi vật thể tại địa phương. Đối với Then cũng không ngoại lệ.
- Vở diễn mừng nghệ thuật cải lương 100 tuổi du Bắc
- Liên hoan nghệ thuật hát văn và hát chầu văn 2018 mừng sinh nhật Bác
- Các tỉnh miền Trung phục dựng, phát huy vai trò của nghệ thuật bài chòi
Liên hoan hát Then, đàn Tính toàn quốc 2018 là dịp để tôn vinh nghệ nhân, gìn giữ và phát huy giá trị của di sản nghệ thuật hát Then, đàn Tính các dân tộc Tày-Nùng-Thái trong đời sống đương đại. Ảnh: Nam Nguyễn
Mỗi nghệ nhân là một nghệ sĩ thực thụ
Then là một mảng quan trọng không chỉ trong đời sống tín ngưỡng mà còn trong cả tâm hồn của người Tày, Nùng Việt Bắc và người Thái ở Tây Bắc. Nếu chỉ nói là nghệ thuật hát thì chưa thật đầy đủ vì trong then không chỉ có hát mà còn có cả múa, trò diễn, văn học, nghi lễ và trang trí mỹ thuật. Tất cả những thành tố ấy gộp lại để trở thành một hình thức diễn xướng đặc sắc, gắn bó với cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng, Thái biết bao đời nay.
Cái hay ở chỗ mỗi tỉnh thành và tộc người (Tày, Nùng) lại có giai điệu đặc trưng riêng mà khi tiếng hát cất lên, chúng ta có thể nhận ra sự khác biệt. Ví như Then Lạng Sơn có giai điệu rộn ràng, vui vẻ. Then vùng Hà Giang, Tuyên Quang thường hay có câu mào đầu « Ới la » để dẫn vào câu hát mang nét hùng dũng, uy nghiêm. Then vùng Bắc Kan, Thái Nguyên mang nét nhẹ nhàng, khoan thai và có nét hào sảng… Điều đó đã mang đến cho Then sự phong phú, đa dạng mà hiếm loại hình nghệ thuật truyền thống tâm linh nào có được. Dù mỗi tỉnh thành, mỗi tộc người có lối hát khác nhau nhưng tựu chung lại hát then vẫn đậm đà màu sắc dân gian, đậm chất trữ tình, dìu dặt tha thiết như tiếng suối trong vùng núi rừng Tây Bắc, ấm áp như tiếng bếp lửa tí tách đêm đông.
Mỗi nghệ nhân là một nghệ sĩ. Ảnh: Gia Linh
Mỗi nghệ nhân Then cũng như một người nghệ sĩ thực thụ. Họ không chỉ nhớ, chỉ hiểu các làn điệu, các câu ca, thậm chí là chữ Hán (để đọc các sách Then bằng chữ Tày – Hán) mà còn thành thạo trong việc sự dụng nhạc cụ âm nhạc như cây đàn Tính, chùm xóc nhạc (xáu mạ), đôi khi còn có cả chiếc chuông đồng và những âm thanh từ động tác bật quạt. Cùng nhiều năm gắn bó với Then qua nhiều thăng trầm, kể cả những lúc Then bị quy chụp là mê tín dị đoan, các nghệ nhân đã trở thành một “kho tàng sống”, một “báu vật” vô giá của văn hóa dân tộc. Họ cũng luôn ý thức được trách nhiệm của mình để giữ cho Then không bị mai một, không bị lai căng để bảo tồn những tinh hoa của Then, của văn hóa Tày, Nùng nói chung, văn hóa dân tộc nói riêng.
Bà Nguyễn Thị Thu Trang -Trưởng phòng Quản lý văn hóa phi vật thể-Cục Di sản Văn hóa (Bộ VHTTDL) cho biết, để bảo tồn và phát huy di sản Then, từ năm 1961 cho đến nay đã có 11 tọa đàm khoa học, 5 hội thảo khoa học quốc gia và 1 hội thảo khoa học quốc tế được tổ chức tại Hà Nội và các tỉnh có di sản Then. Từ năm 2002 đến 2016, Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam đã phong danh hiệu nghệ nhân dân gian cho các thày Then. Và từ năm 2015, Chủ tịch nước đã phong tặng danh hiệu vinh dự nhà nước Nghệ nhân ưu tú cho các nghệ nhân Then.
Bên cạnh đó, còn có rất nhiều hoạt động liên quan nhằm bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể nghi lễ Then như: kiểm kê, nhận diện, tư liệu hóa, sưu tầm, thu thanh, ghi hình các tư liệu do các thày Then cao tuổi thực hiện; đồng thời dịch thuận, in ấn, cũng như sưu tầm hiện vật liên quan đến Then để trưng bày, phát huy giá trị di sản tại các bảo tàng ở địa phương. Ngoài ra, các lớp truyền dạy hát Then- đàn Tính và nghi lễ Then cũng được thực hiện tại các cơ sở đào tạo văn hóa nghệ thuật ở các tỉnh có di sản Then. Không chỉ 14 tỉnh, thành phố có di sản Then, thậm chí ở cả những tỉnh có sự lan tỏa di sản Then, những hoạt động này cũng được thực hiện, bà Trang cho biết.
Như nghệ nhân Chu Thị Thà (Sinh năm 1942 tại Bình Nguyên, Cao Bằng) sinh ra trong một gia đình có truyền thống Then. Bà làm lẩu then từ năm 1992, đến nay là gần 30 năm. Dòng then của bà là bụt then kiêm cả văn và võ. Cùng với nhiều năm gắn bó với Then, bà Thà cũng tích cực tham gia truyền dạy hát Then tại địa phương. Bà vui vẻ cho biết: “Phong trào hát Then và học hát bây giờ khá sôi nổi. Người ta vẫn mời tôi đi hát. Năm ngoái tôi được giải vàng tại Liên hoan hát then đàn tính tỉnh Cao Bằng tổ chức tại Bản Giốc. Rồi các cháu đi học then nhiều lắm. Tôi rất vui.”
Hay như nghệ nhân Bế Xuân Trung (Sinh năm 1955, xã Triệu Ẩu, huyện Phục Hòa, Cao Bằng) cũng sinh ra trong gia đình có truyền thống làm nghề giàng (then). Từ đời các cụ trong gia đình, ông Trung còn lưu giữ được nhiều trang phục mũ, áo truyền thống và các cuốn sách Then cổ. Ông Trung chia sẻ: “Dòng then của nhà tôi là then văn. Đàn ông đi làm nghề này thì gọi là giàng then. Tôi còn lưu giữ được nhiều sách mà tổ tiên lưu truyền để lại. Có sách cúng mừng thọ, sách cúng cấp sắc… nhiều lắm. Sách bằng chữ Nôm -Tày.” Đây là những tư liệu rất quý để các nhà nghiên cứu tìm hiểu sâu thêm về những giá trị văn hóa của Then.
Góp sức bảo tồn di sản văn hóa của quê hương
Nghệ nhân Chu Thị Thà. Ảnh: Hồng Bách
Điều các nghệ nhân vui mừng nhất là càng ngày hát Then càng được Nhà nước, các cơ quan quản lý văn hóa Trung ương và địa phương cũng như nhân dân quan tâm. Các Liên hoan hát Then, đàn Tính được tổ chức định kỳ sôi nổi tại các tỉnh, địa phương và gần nhất là Liên hoan hát Then, đàn Tính toàn quốc 2018 do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Giang tổ chức. Liên hoan đã góp phần tôn vinh nghệ nhân, gìn giữ và phát huy giá trị của di sản nghệ thuật hát Then, đàn Tính các dân tộc Tày-Nùng-Thái trong đời sống đương đại. Đổng thời là cơ hội để các nghệ nhân, nghệ sỹ, diễn viên của các dân tộc Tày-Nùng-Thái gặp gỡ, giao lưu, học hỏi, giới thiệu, phát huy những giá trị, những nét văn hóa truyền thống tốt đẹp, đặc sắc của dân tộc mình.
Nghệ nhân Chu Thị Thà chia sẻ “Phong trào then ở Cao Bằng đang rất được quan tâm. Tôi vui vì được tỉnh mời đi dự Liên hoan then toàn quốc. Đây là cơ hội để tôi gặp gỡ các đồng nghiệp đang hành nghề then trên cả nước. Qua đấy chúng tôi học tập, trao đổi kinh nghiệm và quảng bá hát then. Then đang được nhà nước quan tâm. Tôi không biết nói gì để cảm ơn chỉ biết cố gắng hết sức để bảo tồn di sản này qua việc truyền dạy cho thế hệ sau.”
Bà Thà cũng như nhiều “cây đại thụ” Then khác như nghệ nhân Nông Thị Lìm, Bế Xuân Chung, Nguyễn Văn Chự…luôn mong muốn được truyền dạy cái hay, cái tinh hoa của Then tới với các bạn trẻ yêu thích, đam mê.
Thầy then Đặng Xuân Hải (sinh năm 1961, tại Hà Giang) tham gia Liên hoan hát Then, đàn Tính toàn quốc 2018 cho biết: “Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, chúng tôi được làm Then một cách thuận lợi nhất. Tôi hy vọng góp chút sức vào công cuộc bảo tồn di sản cổ truyền. Ai đến tìm tôi để đi văn nghệ hay đi dạy hát then tôi cũng nhận lời. Hiện, tôi vẫn duy trì hoạt động các lớp then tại địa phương.
Tuy nhiên, bên cạnh sự nỗ lực của các nghệ nhân còn cần sự kết nối, sự vào cuộc của các địa phương để bảo tồn những tinh hoa của Then. Nghệ nhân Xuân Bách đồng thời là giảng viên Trường CĐVHNT Việt Bắc nhấn mạnh “Tôi rất mong cộng đồng nâng cao hơn nữa ý thức của mình trong việc bảo tồn và phát huy di sản then của dân tộc. Bên cạnh đó, vai trò kết nối của các cơ quan, đơn vị, tổ chức và đặc biệt là các kênh thông tin cũng có vai trò rất quan trọng trong việc bảo tồn nghệ thuật hát then. Đó chính là việc định hướng thị hiếu, thẩm mỹ âm nhạc thông qua các bài giảng, các chương trình văn hóa văn nghệ, các buổi sinh hoạt cộng đồng,… Việc đưa then vào các trường THCS, THPT tại các địa phương mà có hát then như Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạn,… là một trong những giải pháp rất hữu hiệu.” Theo Gia Linh (Tổ Quốc)
http://danviet.vn/van-hoa/nghe-nhan-hat-then-di-san-song-cua-van-hoa-dan-toc-876394.html
Những Bài Hát Then Nghi Lễ Hà Giang Huyền Bí Hay Nhất – Vinh Danh Di Sản Độc Đáo
Những Bài Hát Then Nghi Lễ Hà Giang Huyền Bí Hay Nhất – Vinh Danh Di Sản Độc Đáo
9X STUDIO Du Lịch Khám Phá Published on Oct 6, 2017
Liên hoan hát Then – đàn Tính 2018 | VTC3
Liên hoan hát Then – đàn Tính 2018 | VTC3
VTC3 Diffusé en direct le 13 mai 2018 VTC3 | Đêm liên hoan nghệ thuật hát Then – đàn Tính 2018 tôn vinh loại hình nghệ thuật đặc sắc của dân tộc Tày, Nùng, Thái với sự góp mặt của các nghệ nhân Then đến từ 14 tỉnh thành. ——————– 📢 Tải VTC Now để theo dõi các thông tin hữu ích 🏷️ http://now.vtc.gov.vn/download.html
Viet Music Now & Then (25) Một Kiếp Hoa
00:0017:33
Ns Nguyễn Văn Tuyên (lúc về già) và Ns Trần Văn Khê (lúc trẻ tại Pháp 1951) (Creative Commons)
Một Kiếp Hoa của Nguyễn Văn Tuyên được xem như là bản nhạc đầu tiên của tân nhạc Việt Nam mở đầu cho nhạc Việt chuyển từ các làn điệu ngũ cung sang các sáng tác cách tân theo các điệu thức Tây phương
Giáo sư Nhạc sĩ Trần Văn Khê được nhiều người biết đến như một nhà nghiên cứu âm nhạc.
It ai biết rằng ông có một sáng tác hiếm hoi Đi chơi Chùa Hương phổ thơ Nguyễn Nhược Pháp sáng tác vào năm 1942 lúc đang học trường Y Hà Nội.
Bài hát này dài đến hơn 13 phút có lẽ vì vậy mà ít có có bản ghi âm của nó.
Bài Một Kiếp Hoa của nhạc sĩ Nguyên Văn Tuyên cũng hiếm có bản ghi âm.
Trong Chương trình Nhạc Việt Xưa & Nay lần này, Mai Hoa và Tuấn Tôn xin giới thiệu hai bài hát rất xưa và khá khó tìm này với mong muốn giúp quý vị có thêm tư liệu để hiểu hơn về những ngày đầu của tân nhạc Việt Nam.
Bản nhạc Một Kiếp Hoa của Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tuyên.
Những câu chuyện kể trong tín ngưỡng Then
Những câu chuyện kể trong tín ngưỡng Then
Dang Hoanh Loan Ajoutée le 20 juin 2018 Những câu chuyện kể trong các lễ then đã vẽ ra một thế giới siêu thực, khác lạ với thế giới loài người. Nơi ấy cũng có núi đồi, đồng ruộng, sông ngòi, biển khơi, làng bản; cũng có phố xá, chợ búa ; cũng có cung vua, phủ chúa, cũng ăn chơi, cũng tiệc tùng nhưng khác nơi trần thế. Những lực lượng ngự trị thế giới ấy là xã hội hồn ma, xã hội tiên thánh – những người có đời sống phi phàm, sinh ra để cai quản tinh thần của thế giới con người. Những câu chuyện kể trong các lễ then còn là dịp đưa con người đi du ngoạn trong thế giới ảo đây kì thú, khơi gợi trí tượng tượng, tạo ra những phút giây hưng phấn thoát khỏi cuộc sống trần tục còn nhiều vất vả.
Chính thức đệ trình UNESCO công nhận hát Then là di sản thế giới
15:24 | 27/03/2017
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thay mặt Chính phủ ký hồ sơ “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” trình UNESCO xem xét đưa vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
 |
Liên hoan nghệ thuật hát Then- đàn Tính lần thứ V |
|
Hát Then – xưa và nay |
Thông tin trên được nêu rõ tại văn bản số 406/TTg-KGVX (về việc gửi Hồ sơ quốc gia “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” trình UNESCO).
Văn bản cũng nêu rõ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam (Bộ Ngoại giao) tiến hành các thủ tục cần thiết để gửi hồ sơ tới UNESCO trước ngày 31/3.
 |
| Then vừa là một loại hình nghệ thuật dân gian, vừa là một sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng lâu đời của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam. (Nguồn: Báo Nhân dân) |
Đại diện Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam cho biết, Then vừa là một loại hình nghệ thuật dân gian vừa một sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng lâu đời của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam. Theo quan niệm dân gian, “Then” có nghĩa là “Thiên” (Trời) và được coi là điệu hát của thần tiên truyền lại.
Trong đời sống của người Tày, Nùng, Thái cổ, hát Then xuất hiện trong những sự kiện trọng đại như lễ cầu an, cầu mùa, gọi hồn… Người hát Then trong những dịp lễ, Tết là người đại diện cho cộng đồng giao tiếp với thần linh, cầu cho mùa màng tươi tốt, đời sống ấm no, hạnh phúc. Nhạc cụ chính sử dụng trong hát Then là đàn Tính.
Thông qua những quan niệm về Mường Trời (nơi cư ngụ của các thần linh), Mường Đất (nơi cư ngụ của con người), Mường Nước (nơi cư ngụ của Long Vương)… người Tày, Nùng, Thái giải thích về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên cũng như bày tỏ ước vọng về chỗ dựa tinh thần, tạo dựng niềm tin để vượt qua những khó khăn, trở ngại trong cuộc sống.
Bên cạnh đó, hát Then còn được nhìn nhận như một loại hình diễn xướng dân gian, tích hợp nhiều bộ môn nghệ thuật như văn học, âm nhạc, múa, hội họa, trình diễn…
http://baoquocte.vn/chinh-thuc-de-trinh-unesco-cong-nhan-hat-then-la-di-san-the-gioi-46623.html
