Catégorie : ĐÀN BẦU

NSND THANH TÂM : NGHỆ SĨ VỚI CÂY ĐÀN BẦU NGUYỄN MẠNH THẮNG

nsut nguyễn mạnh Thắng

Cố NSUT Nguyễn Mạnh ThắngNguồn: « NGHỆ SỸ VỚI CÂY ĐÀN BẦU »-NSND Thanh Tâm.

NSUT Nguyễn Mạnh Thắng Được nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 1985.

NSUT Mạnh Thắng là một trong những nghệ sĩ chơi đàn Bầu chuyên nghiệp đầu tiên trong đoàn Nghệ thuật Quân đội. Ông cũng là người đầu tiên sử dụng đàn Bầu có mô-bin điện để phục vụ bộ đội và dân công trong chiến dịch Điện Biên Phủ.Khi hòa bình lập lại ở miên Bắc (1954) ông trở về Hà Nội và dạy ở trường Nghệ Thuật quân đội.

Năm 1957 ông mang cây đàn Bầu đi giới thiệu với bạn bè quốc tế ở Liên hoan Thanh niên sinh viêt thế giới tại Mát-xcơ-va (Thủ đô của Liên Xô cũ). Ông là nghệ sĩ duy nhất của đoàn được nhận Huy chương Vàng của Ðại hội. Ông là một trong những người sáng tạo ra cách gẩy đàn bằng que ngắn và có công đào tạo nhiều nghệ sĩ, chiến sĩ chơi đàn Bầu. Ông được tặng thưởng Huân chương Chiến công vì đã có thành tích sử dụng cây đàn Bầu có hiệu quả để phục vụ bộ đội và nhân dân trong kháng chiến chống thực dân Pháp.———–

Nhớ nghệ sĩ đàn bầu Mạnh Thắng.Nguồn: https://nhandan.com.vn/…/Nh%E1%BB%9B-ngh%E1%BB%87-s%C4….Cây đàn bầu của dân tộc đã có từ bao giờ cũng chưa ai có thể khẳng định được, nhưng đối với những người lính chúng tôi thì chỉ biết nó đã ra đời từ chiến dịch Ðiện Biên Phủ.

Ngày ấy, anh Mạnh Thắng cùng với anh Ðỗ Nhuận đã trăn trở với câu hỏi: phải làm thế nào giúp anh Mạnh Thắng có cây đàn bầu để cùng với cây sáo trúc của anh Ðỗ Nhuận song hành với nhau cùng phục vụ bộ đội và dân công ở Ðiện Biên Phủ. Thế rồi một cây đàn bầu đã ra đời, nó được làm từ một chiếc ‘ống bơ’ cộng với một đoạn của cây vầu già, dây đàn thì bằng dây thép do bộ đội thông tin cung cấp. Và chúng tôi gọi đó là đàn… ‘bơ’. Cây đàn được nhạc sĩ Ðỗ Nhuận – Trưởng đoàn Văn công Quân đội khi đó, khen là có tinh thần khắc phục khó khăn, nhưng ông còn muốn cây đàn bầu phải kêu to hơn thì mới có thể song hành với cây sáo trúc. Ông nói: ‘Dù thế nào cũng phải cho đàn bầu kêu to cho nhiều người nghe!’.

Thế là Mạnh Thắng la cà sang bộ phận thông tin của ông Hoàng Xuân Tùy – bộ phận Báo Quân đội nhân dân tại mặt trận Ðiện Biên. Hiểu được ước mơ của Ðỗ Nhuận và Mạnh Thắng, ông Tùy liền mời một kỹ sư thông tin tới để trao đổi ý kiến. Anh kỹ sư tên là Ðào Tiến Hoạt, gốc quê Hà Nội, bảo: ‘Anh đem cây đàn bầu sang đây’. Nghệ sĩ Mạnh Thắng phải đi đúng nửa ngày đường mới về đến nơi. Ðêm hôm đó, Mạnh Thắng gảy đàn bầu cho kỹ sư điện thông Hoạt nghe. Hình như tiếng đàn bầu lúc này vang hơn khiến nhiều anh bộ đội thông tin ở bên kia suối cũng nghe thấy tiếng đàn bầu! Nó nao nao nhớ xóm nhớ quê. Họ lần mò sang mỗi lúc một đông.

Thế là một cuộc ‘hội chẩn’ về cách khuếch đại âm thanh cho đàn bầu được tổ chức. Một tuần sau, nhạc sĩ Ðỗ Nhuận được nghe tiếng đàn bầu đúng như mong đợi. Ông thưởng cho nghệ sĩ đàn bầu Mạnh Thắng một gói thuốc lào Vĩnh Bảo. Gọi là gói cho oách chứ gói chỉ bằng một nhúm thôi. Qua vài lần nghệ sĩ Mạnh Thắng chạy đi chạy lại giữa văn công Tổng cục với lính thông tin của ông Hoàng Xuân Tùy mới có được một bộ biến áp tạm gọi là hoàn chỉnh.

Thế là trong ruột cây đàn bầu được ‘hiện đại hóa’. Cũng từ đấy, mỗi lần Mạnh Thắng biểu diễn đã được hàng nghìn bộ đội và dân công cùng thưởng thức, cổ vũ. Như vậy là, cùng với Hành quân xa củaÐỗ Nhuận, Hò kéo pháo của Hoàng Vân,… cây đàn bầu của nghệ sĩ Mạnh Thắng đã trở thành một trong những động lực nâng bước chân hành quân của bộ đội và dân công tiến vào Ðiện Biên Phủ giành thắng lợi cuối cùng.Hòa bình lập lại trên miền bắc, cây đàn bầu cùng nghệ sĩ Mạnh Thắng trở về Hà Nội và một chương trình nghệ thuật được chắt lọc từ chín năm kháng chiến để giới thiệu với nhân dân Hà Nội. Cũng là dịp tiếng đàn bầu Mạnh Thắng qua làn sóng của Ðài Tiếng nói Việt Nam truyền đến đồng bào miền nam. Sau khi nghệ sĩ Mạnh Thắng được tặng thưởng Huân chương Chiến công vì đã có thành tích sử dụng cây đàn bầu có hiệu quả để phục vụ bộ đội và nhân dân trong kháng chiến chống thực dân Pháp, anh lại phát huy hơn nữa về thế mạnh của cây đàn.

Năm 1957, Mạnh Thắng cùng cây đàn đi dự Ðại hội liên hoan thanh niên và sinh viên toàn thế giới lần thứ sáu tại Mát-xcơ-va (thủ đô Liên Xô trước đây). Cây đàn bầu của Việt Nam làm nhiều bạn bè thế giới phải ngạc nhiên, vì cây đàn chỉ có một dây mà lại có thể tạo nên mọi cung bậc. Anh là nghệ sĩ duy nhất của đoàn được nhận Huy chương Vàng của Ðại hội. Và cứ như thế, anh được đi dự nhiều Festival tổ chức nhiều nơi trên thế giới… Tiếng đàn bầu của Mạnh Thắng đã thật sự quyến rũ bạn trẻ thế giới. Và cũng từ cây đàn của anh mà các bạn nước ngoài hiểu sâu thêm về đất nước và con người Việt Nam. Một người bạn I-ta-li-a vui miệng gọi Mạnh Thắng là ‘Pa-ga-ni-li của Việt Nam’.Mạnh Thắng không chỉ dừng ở cách biểu diễn đàn bầu bằng cách cầm que gẩy nắm cả bàn tay, mà anh đã sáng tạo ra cách gẩy bằng hai ngón cái và ngón chỏ. Khi tuổi đã cao, anh tận tình truyền nghề cho nghệ sĩ Nguyễn Tiến những kỹ năng, kỹ xảo của cây đàn bầu. Và không phụ lòng Mạnh Thắng, nghệ sĩ Nguyễn Tiến đã đoạt Huy chương Vàng ở Festival lần thứ 10 tại Cộng hòa dân chủ Ðức năm 1973.

Nhân 60 năm kỷ niệm Ngày thành lập Ðoàn Ca múa Quân đội. Xin có đôi dòng như nén tâm nhang nhớ người anh, thế hệ đầu đàn của Ðoàn Ca múa Quân đội nhân dân Việt Nam.KHẮC TUẾ——————

NSUT Mạnh Thắng.Nguồn:https://bcdcnt.net/nghe-si/manh-thang-dan-bau.Tên khai sinh của ông là Nguyễn Mạnh Thắng, quê ở Hà Nội. Nguyên công tác tại Đoàn Ca Múa Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam.Nghệ sĩ Mạnh Thắng là nghệ sĩ độc tấu đàn bầu thế hệ đầu tiên ở Việt Nam. Ngoài những sân khấu trong và ngoài nước, ông còn biều diễn ở nhiều chiến trường phục vụ bộ đội trong thời chiến tranh. Tiếng đàn bầu của ông đã góp phần giới thiệu tâm hồn dân dộc Việt Nam với nhiều bạn bè thế giới một cách xuất sắc, đã một thời là niềm tự hào của những cộng đồng người Việt xa Tổ quốc.Ngoài ra, ông còn viết một số tác phẩm cho đàn bầu diễn tấu và một số giáo trình đàn bầu. Ông đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 1984.

Gia Linh : « Lệ Giang, cháy bỏng một tình yêu với đàn Bầu », 17.08.2017

Nhac Hoi Dan Bau đang ở cùng với Giang Lee.

NS Lệ Giang- giảng viên đàn Bầu HVANQGVN

NHĐB xin đăng tải bài « Lệ Giang, cháy bỏng một tình yêu với đàn Bầu »
Tác giả: Gia Linh, 17/8/2017.
Câu chuyện chúng tôi chuyển tải tới độc giả hôm nay là câu chuyện của một nghệ sĩ trẻ gắn bó với cây đàn Bầu trong nhiều năm. Chị đã gặt hái được rất nhiều giải thưởng cũng như nhiều lần lưu diễn quốc tế để giới thiệu văn hóa Việt Nam tới bạn bè năm châu qua tiếng đàn Bầu – Nghệ sĩ đàn bầu Nguyễn Thị Lệ Giang.
Nghệ sĩ đàn Bầu Lệ Giang hiện đang là giảng viên Khoa Âm nhạc truyền thống – Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.
– Xin chào Lệ Giang, là một nghệ sĩ trẻ nhưng lại gắn bó với cây đàn Bầu, một nhạc cụ dân tộc. Xin chị cho biết lý do chị lựa chọn gắn bó với cây đàn Bầu?
Về lý do lựa chọn, mình đến với đàn Bầu như một lẽ tự nhiên bởi mình sinh ra trong một gia đình có truyền thống về âm nhạc dân tộc và bản thân mẹ mình cũng là một nghệ sĩ đàn Tranh. Vì vậy mà ngay từ nhỏ Lệ Giang đã được tiếp xúc với nghệ thuật truyền thống và suốt ngày được theo chân mẹ tới xem các cô chú biểu diễn. Âm nhạc truyền thống đã thấm vào Lệ Giang từ lúc nào không hay, tựa như cơm ăn nước uống hàng ngày. Bên cạnh sự yêu thích, việc Lệ Giang gắn bó với cây đàn Bầu cũng một phần được sự định hướng từ mẹ
– Đàn Bầu đã trở thành người bạn thân thiết của Lệ Giang. Chị có câu chuyện, kỷ niệm nào liên quan tới cây đàn Bầu?
Mình gắn bó với đàn Bầu đến giờ đã được 30 năm. Từ lúc mình còn bé xíu, đàn Bầu với mình đã trải qua rất nhiều kỷ niệm. Nhưng kỷ niệm mình nhớ nhất đến giờ, kỷ niệm mà Lệ Giang không thể nào quên được là lúc mình bắt đầu biết tới cây đàn.
Người thầy cho mình tiếp cận với cây đàn Bầu và dạy mình những nốt nhạc đầu tiên không phải mẹ mình mà là một người chú họ. Chú cho mình một cây đàn rất thô sơ – cây đàn mộc. Trước đây, đàn không được cải tiến như giờ, thậm chí mẹ mình còn lấy ống bơ sữa bò để thay bầu đàn cho mình tập nhạc. Âm thanh của nó khác hẳn cây đàn điện bây giờ, tiếng đục hơn nhưng rất đặc trưng của cây đàn mộc. Cho đến bây giờ mình vẫn nhớ như in hình ảnh của cây đàn và tiếng đàn đặc biệt ấy và đó là kỷ niệm mình không bao giờ quên.

– Đàn Bầu đã trở thành “người bạn” của Lệ Giang, vậy chị có gặp khó khăn gì khi học và biểu diễn đàn Bầu?
Mình thấy mình rất may mắn, bởi từ khi tiếp cận với cây đàn đến nay quá trình học tập, biểu diễn của mình diễn ra rất suôn sẻ, thuận lợi. Lúc nhỏ thì được sự chỉ dạy tận tình của các thầy, cô giáo. Lớn lên lại được đi biểu diễn ở nhiều nơi, gặp gỡ nhiều khán giả và tiếp tục được truyền đam mê với cây đàn Bầu nói riêng cũng như âm nhạc truyền thống nói chung tới các em học sinh, tương lai nền âm nhạc nước nhà. Với mình, như thế đã là hạnh phúc.
– Gắn bó với đàn Bầu, Lệ Giang có thể chia sẻ cho độc giả những giải thưởng, thành tựu mà bạn đã đạt được với cây đàn?
Gần đây nhất, trong năm 2017 mình vừa đạt giải vàng độc tấu trong Liên hoan độc tấu và hòa tấu nhạc cụ dân tộc chuyên nghiệp toàn quốc diễn ra tại Thanh Hóa do Bộ VHTTDL tổ chức. Trong đó, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, nơi mình đang công tác cũng là đơn vị đứng đầu trong cuộc thi với nhiều giải thưởng và thành tích vượt trội.
– Lệ Giang đã cùng cây đàn Bầu biểu diễn tại nhiều quốc gia. Trong nhiều chuyến lưu diễn tại nước ngoài, đàn Bầu được khán giả quốc tế đón nhận như thế nào?
Mình cũng có may mắn được mang tiếng đàn bay cao, bay xa tới với bạn bè quốc tế. Ở hơn 50 quốc gia mình đã lưu diễn, khán giả quốc tế đón nhận cây đàn Bầu một cách nồng nhiệt. Họ truyền cho mình thêm cảm hứng, thêm lòng yêu nghề. Bởi mỗi lần biểu diễn với sự cổ vũ rất nhiệt tình của khán giả, người nghệ sĩ cảm thấy rất thăng hoa trên sân khấu và thấy yêu nghề hơn, yêu đàn hơn.
Những lúc như vậy, mình thầm cảm ơn nền nghệ thuật truyền thống nước nhà và cây đàn Bầu đã mang lại cho mình những giây phút được tự hào mình là người Viêt Nam, được tự hào mình là người giới thiệu truyền thống văn hóa Việt nói chung, nghệ thuật truyền thống nói riêng tới khán giả quốc tế.
Mỗi chuyến đi là một trải nghiệm, mình hiểu hơn về đất nước, con người của bạn và điều quan trọng nhất là mình ý thức được trọng trách giới thiệu, quảng bá âm nhạc dân tộc Việt Nam tới với bạn bè quốc tế.
– Hiện nay, có ý kiến cho rằng dòng nhạc dân tộc gần như bị lấn át bởi dòng nhạc thị trường. Là một giảng viên, đồng thời là một nghệ sĩ đàn bầu, xin Lệ Giang chia sẻ những cảm nhận của mình về vấn đề này?
Khi nói đến câu chuyện hiện nay dòng nhạc dân tộc không được đón nhận như dòng nhạc thị trường, không phù hợp với thị hiếu của số đông, thực sự cá nhân Lệ Giang cũng không khỏi chạnh lòng. Sân chơi dành cho chúng mình quá hiếm. Ngay cả trong các chương trình truyền hình thực tế, gameshow những chương trình nghệ thuật truyền thống nói chung và kênh nhạc cụ dân tộc nói riêng còn quá ít ỏi, gần như không có, do đó để công chúng tiếp cận và phổ cập gần như quá thiếu. Vì vậy cũng không thể trách được các bạn trẻ thế hệ 9x, 10x… gần như không còn mặn mà với nghệ thuật truyền thống. Đó là câu hỏi lớn.
Lệ Giang cho rằng ngay cả trong giáo dục phổ thông cũng nên phổ cập âm nhạc truyền thống, phải có rất nhiều hình thức để lớp trẻ được tiếp cận, tìm hiểu tới âm nhạc, nhạc cụ truyền thống, bởi khi hiểu họ mới yêu và xa hơn là câu chuyện gìn giữ và phát triển nghệ thuật dân tộc Việt. Tất cả chúng ta phải bắt tay vào hành động chứ không chỉ những người làm nghệ thuật chuyên nghiệp như chúng tôi.
(Nguồn: http://cinet.vn)

LE GIANG 1

LE GIANG 2

LE GIANG 3.jpg

LE GIANG 4

LE GIANG 5

Tuyển Tập Những Bản Hòa Tấu Đàn Bầu Hay Nhất Việt Nam

Tuyển Tập Những Bản Hòa Tấu Đàn Bầu Hay Nhất Việt Nam

Ajoutée le 2 oct. 2016

Tuyển Tập Những Bản Hòa Tấu Đàn Bầu Hay Nhất Của Dân Tộc Việt Nam Nhạc Hòa Tấu, Nhạc Dân Tộc Hay Nhất Việt Nam Các bạn đang nghe Những bản nhạc hòa tấu đàn bầu hay nhất việt nam do nghệ sỹ Phạm Đức Thành thể hiện. Chúc các bạn nghe nhạc vui vẻ. Nhớ like và đăng ký kênh để cập nhật những videos giải trí hấp dẫn hơn nhé. Thanks

Nguồn tin: tcgd theo VOV5: Đàn bầu đậm nét tinh hoa văn hóa Việt Nam

Đàn bầu đậm nét tinh hoa văn hóa Việt Nam

Đăng lúc: Thứ hai – 15/01/2018 08:37 – Đã xem: 48

Đàn bầuĐàn bầu

Trên thế giới có rất nhiều loại đàn một dây nhưng đàn một dây mang tên đàn bầu rất khác biệt, đậm chất Việt Nam. Đàn bầu với âm thanh trong trẻo, quyến rũ phù hợp với tình cảm, tâm hồn, ngôn ngữ của người Việt Nam. Không chỉ là nhạc cụ truyền thống, với quá trình phát triển cho thấy: cây đàn này thực sự là một “nhân chứng” đặc biệt trong dòng chảy lịch sử và văn hóa Việt Nam.

Đàn bầu đậm nét tinh hoa văn hóa Việt Nam - ảnh 1
Hai mẫu đàn bầu Việt Nam

Đàn bầu hay còn gọi là Độc Huyền Cầm là một nhạc cụ thuần Việt nhất và cũng được coi là một trong số những cây đàn độc đáo của thế giới, nhưng cấu tạo lại rất đơn giản. Những vật liệu làm ra cây đàn Bầu là các loại cây tre, bương, vầu, vỏ quả Bầu…những vật liệu dễ kiếm gần gũi trong đời sống người Việt. Trước kia, thân đàn Bầu được làm bằng một đoạn ống tre, ống bương, ống vầu thì nay được làm bằng hộp gỗ hình chữ nhật dài khoảng trên dưới 1 mét. Một đầu to có bát âm làm từ vỏ quả bầu khô với cần đàn nối với dây đàn, đầu bên kia nhỏ hơn có dây đàn gắn với cần chỉnh dây. Bầu đàn làm bằng đầu cuống quả bầu hoặc gỗ tiện giống quả Bầu. Cần đàn làm bằng sừng tre dẻo dài khoảng 50-70 cm, sau này thay bằng sừng trâu. Dây đàn làm bằng dây móc xe lại hoặc dây mây, dần thay bằng dây tơ, sau này thay bằng dây sắt. Khi chơi đàn người chơi gảy bằng ngón tay, móng hay que gảy, phát ra âm thanh do va chạm trực tiếp, 1 lần, tạo ra »âm thực », kết hợp với việc rung cần đàn tạo ra nhiều âm thanh có các cao độ khác nhau với âm sắc trong trẻo, quyến rũ. Đây cũng là nét độc đáo của loại nhạc cụ tiêu biểu Việt Nam được thế giới ghi nhận. Nghệ sĩ đàn bầu Kim Thành cho rằng: « Nét nổi bật của Đàn bầu là tạo ra tiếng đàn là sóng bồi âm. Đàn bầu có hai phần chính: phần cầm que tạo ra tiếng đàn và dùng cần đàn để nhấn cao độ lên và xuống. Cây đàn Bầu độc đáo về cách sử dụng là như thế. Thường các cây đàn khác bật bằng dây buông, như đàn ghi ta có phím để thay đổi âm vực khác nhau, nhưng cây đàn bầu thì cái chặn dây lại bằng tay thay cho phím đàn ».
Đàn bầu đậm nét tinh hoa văn hóa Việt Nam - ảnh 2
Biểu diễn đàn bầu
Do cấu tạo, hình dáng độc đáo, tạo nên nét ngân rung, tiếng Đàn bầu qua cần rung biến ảo, phù hợp với tình cảm, ngôn ngữ của người Việt. Nó ngân lên các cung bậc sâu thẳm của tâm hồn. Với đặc tính độc đáo như thế, trải qua quá trình lịch sử, đàn bầu tham gia vào các thể nghệ thuật dân gian của Việt nam như: hát xẩm, hát chèo, cải lương, đờn ca tài tử Nam Bộ, tham gia ban  nhạc Ngũ tuyệt ở cung đình Huế.
Đàn bầu chính là sự sáng tạo, một phát kiến của  người Việt. Theo nghiên cứu của Phó giáo sư, Tiến sỹ Đặng Hoành Loan, nguyên Viện Phó Viện Âm nhạc Việt Nam, đàn bầu xuất hiện tại Việt Nam từ rất sớm. Đàn bầu là cây đàn một dây và không giống bất cứ cây đàn một dây nào trên thế giới. PGS-TS Đặng Hoành Loan cho rằng:  « Đàn bầu Việt Nam cũng giống như dân ca Việt Nam, nó ra đời từ khi người Việt nam biết mình là người Việt Nam. Có ba việc cần làm hiện nay, đó là nhanh chóng tổ chức hội thảo toàn quốc hoặc hội thảo quốc tế  để tìm tiếng nói của cộng đồng quốc tế và trong nước  khẳng định đàn bầu là của Việt Nam và sau việc đó phải xây dựng đệ trình hồ sơ quốc gia về cây đàn bầu và việc nữa là cần lập cuốn từ điển âm nhạc truyền thống Việt Nam, làm cơ sở văn bản nghệ thuật đàn bầu Việt Nam ».

Đàn bầu đậm nét tinh hoa văn hóa Việt Nam - ảnh 3
Một mẫu đàn bầu được trang trí rồng
Cây đàn bầu luôn xuất hiện trong đời sống sinh hoạt của người Việt, trên sân khấu nghệ thuật truyền thống và đương đại. Trong số các chương trình biểu diễn âm nhạc truyền thống Việt Nam phục vụ du khách quốc tế, cũng như các đoàn đi biểu diễn ở nước ngoài luôn có tiết mục đàn bầu. Từ việc chỉ chơi những bản nhạc dân gian thì ngày nay, đàn Bầu cũng thể hiện được những bản nhạc Pop, World music..Nhiều khán thính giả nước ngoài vô cùng ngạc nhiên và thích thú khi nghe giai điệu của đàn bầu, cây đàn một dây của Việt nam có thể chơi các bản nhạc cổ điển trên thế giới.
Nếu để chọn ra một cây đàn đại diện cho nhạc cụ Việt Nam, có khả năng giới thiệu, quảng bá về đất nước, con người Việt Nam thì chắc chắn đó là cây đàn bầu
Nguồn tin: tcgd theo VOV5

YÊN LAN : Nghệ sĩ ưu tú Hoàng Anh Tú: Đưa tiếng đàn bầu đi khắp nhân gian

Nghệ sĩ ưu tú Hoàng Anh Tú: 

Đưa tiếng đàn bầu đi khắp nhân gian

hoang anh tu 1.jpg

Nghệ sĩ ưu tú Hoàng Anh Tú độc tấu đàn bầu trên sân khấu

Nhà văn hóa Diên Hồng (TP Tuy Hòa) – Ảnh: Y.LAN

Bị ép học đàn bầu từ năm 8 tuổi, sau đó ngộ ra và gắn bó với nhạc cụ một dây này cho tới bây giờ, Nghệ sĩ Ưu tú Hoàng Anh Tú đã buồn vui cùng những giọt đàn đầy mê hoặc, đã trút tâm tư vào suối âm thanh và nhận được sự đồng cảm của khán giả khắp nơi.

Những ai từng xem chương trình biểu diễn của Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long (Hà Nội) tại TP Tuy Hòa hẳn đều khó quên tiết mục độc tấu đàn bầu của Nghệ sĩ Ưu tú Hoàng Anh Tú. Đó là màn biểu diễn thể hiện sự sáng tạo kết hợp với kỹ thuật điêu luyện. Và những tràng pháo tay giòn giã đã vang lên.

* Các nghệ sĩ thường dùng tiếng đàn bầu để thể hiện những bản nhạc Việt trữ tình sâu lắng, còn anh độc tấu “Tình đất đỏ miền Đông” và một nhạc phẩm nước ngoài với phong cách mới mẻ, khác lạ. Từ đâu mà có sự khác biệt đó, thưa anh?

– Tiếng đàn bầu rất ngọt ngào, tình cảm. Ca khúc “Tình đất đỏ miền Đông” của nhạc sĩ Trần Long Ẩn và “Hãy nói lời êm dịu” – nhạc nước ngoài – cũng đều rất tình cảm; đặc biệt là nhạc phẩm thứ hai rất mượt mà, nói về tình yêu – đề tài muôn thuở. Tôi chọn “chất liệu” đấy và độc tấu với phong cách mới, trẻ trung. Muốn có phong cách ấy thì phải tập luyện rất kỹ mới thể hiện được.

Cây đàn bầu xưa kia gắn với những người mù hát xẩm. Thế thì mình nhắm mắt vẫn chơi được, cần gì phải nhìn nữa, đúng không? Từ chỗ ngồi chơi đàn, tôi chuyển sang đứng, lại còn nhún nhảy, xoay bên này bên kia. Tôi nghĩ khán giả không chỉ cảm nhận tiếng đàn mà còn xem biểu cảm của người nghệ sĩ, từ đó tôi có phong cách này khi chơi nhạc nhẹ. Đến khi biểu diễn các tiết mục dân gian thì tôi lại mặc áo dài, đội khăn xếp, ngồi chơi đàn như các cụ ngày trước.

* Vì sao anh lại chọn đàn bầu mà không phải là một nhạc cụ nào đó thịnh hành và dễ diễn tấu hơn?

– Việc này là do bố tôi. Tôi học đàn từ năm 8 tuổi, lúc đó chưa có ý thức gì về các nhạc cụ nhưng bố tôi cứ bắt học, mà phải là đàn bầu. Khi vào nhạc viện, tôi “phát hiện” có nhiều nhạc cụ trông ấn tượng hơn, hấp dẫn hơn, nào là kèn, nào là violon, piano… Tôi học vài năm thì bắt đầu chán, vứt đàn lia lịa rồi giả vờ bảo rằng nó bị vỡ. Đến khi biểu diễn cho khách nước ngoài xem và họ “nhảy dựng” lên vì thích thú, tôi mới thấy giá trị của cây đàn bầu, chứ còn năng khiếu và sự nhanh nhạy thì mình đã có từ bé.

Sau này, mỗi khi ra nước ngoài biểu diễn, tôi nhận thấy đàn bầu rất được trân trọng. Với bạn bè quốc tế, chúng ta thường đưa đàn bầu ra “khoe”, vì đó là một nhạc cụ độc đáo của người Việt. Sau khi ngộ ra, tôi càng tìm hiểu chuyên sâu thì càng say mê đàn bầu.

* Chơi đàn bầu rất khó, vì chỉ có một dây. Theo anh, đâu là thử thách lớn nhất của nhạc cụ này đối với những người “trót” mê nó?

– Hát thì có lời, ca sĩ truyền cảm xúc bằng lời. Đàn bầu chỉ có tiếng mà chơi giống như hát thì thà rằng người ta nghe hát. Phải thể hiện, luyến láy trên cả hát thì người ta mới thấy đáng nghe. Và bên cạnh kỹ thuật còn phải xây dựng phong cách biểu diễn. Nếu đứng một chỗ chơi đàn thì chưa cuốn hút người xem.

* Biểu diễn khắp trong nước và nhiều nơi ở nước ngoài, hẳn anh có nhiều kỷ niệm khó quên?

– Tôi có những lần thử nghiệm với cây đàn bầu. Hồi đó còn nghèo, tôi còn đi xe đạp. Tôi ôm đàn về đầu làng, ngồi nơi quán nhỏ và chơi đàn khi người dân quê đi làm đồng. Tôi chơi đến bài thứ năm, thứ sáu và nhận ra người ta thích dân ca, thích những bài quen thuộc; chơi càng ngọt ngào thì họ càng thích. Tôi chơi đến bài thứ bảy thì có một ông cụ trong làng mời về nhà, mổ gà, nấu cơm mời ăn để tôi chơi cho cả nhà nghe, cả xóm nghe. Tôi nghiệm ra: Muốn chinh phục người lao động thì tiếng đàn phải thể hiện những gì thân thuộc, gần gũi với họ. Đấy là một kỷ niệm.

Biểu diễn ở nước ngoài thì nhiều, song tôi nhớ nhất là lần biểu diễn trước Kissinger vào năm 1973, sau khi Hiệp định Paris được ký kết và ông ta đến Hà Nội. Một chương trình biểu diễn được tổ chức, có thiếu niên tham gia và có tiết mục độc tấu đàn bầu. Trong 4 người học đàn bầu khi đó, 3 bạn kia toàn được điểm 10, còn tôi toàn điểm 8 vì nghịch nhiều, không chịu học. Hôm ấy 3 bạn điểm 10 chẳng may ốm cả, tôi được thay vào. Hai cô giáo đưa đi, lo cho tôi từ chiếc khăn quàng đỏ cho đến đôi dép. Tôi chơi bài “Con kênh xanh xanh”. Qua đêm diễn đấy, tôi nhận ra tiếng đàn bầu rất đặc biệt, rất được trân trọng và bắt đầu có ý thức học hành. Tôi cảm ơn bố đã ép tôi học đàn.

* Xin cảm ơn anh!.

Nghệ sĩ Hoàng Anh Tú sinh năm 1963, quê ở Phú Thọ. Cùng cây đàn bầu, anh trải qua 15 năm học ở Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam), từ sơ cấp đến đại học. Sau khi tốt nghiệp, anh gắn bó với Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long cho đến bây giờ. Anh là một trong các nghệ sĩ vừa được Chủ tịch nước ký quyết định phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. Lễ phong tặng sẽ diễn ra trong tháng 1/2016.

YÊN LAN (thực hiện)

http://vanthonhactrieuchau.blogspot.fr/2017/03/blog-post_948.html

 

Nghệ sỹ đàn bầu Hoàng Anh Tú

Nghệ sỹ đàn bầu Hoàng Anh Tú

Hoàng Anh Tú (chồng cũ của Thanh Thanh Hiền) được người cha dẫn dắt con vào thế giới của nhạc cụ dân tộc và coi cây độc huyền cầm như số phận của mình.

07:05 – 14/05/2011

Hoàng Anh Tú là một nghệ sỹ đàn bầu nổi tiếng. Gần đây, nhiều người còn quan tâm đến anh bởi những bài báo về cuộc chia tay với người vợ – nghệ sỹ cải lương tài sắc, Thanh Thanh Hiền.

Nghe tiếng đàn bầu Hoàng Anh Tú

Riêng với NSƯT Hoàng Anh Tú anh hạnh phúc khi được sống chết với cây đàn bầu truyền thống, mang nó đến với công chúng, và kiếm tiền từ nó để nuôi hai cô con gái nhỏ mà anh coi như ý nghĩa sống của cuộc đời. Những năm bẩy mươi của thế kỉ trước, người ta chuộng nhạc cụ phương Tây, vậy mà khi hướng nghiệp cho con trai Hoàng Anh Tú, cha anh – một giáo viên dạy chính trị – lại dẫn dắt con vào thế giới của nhạc cụ dân tộc. Kể từ đó, cậu bé 8 tuổi nghiễm nhiên coi cây độc huyền cầm như là « số phận » của mình. Kể cũng lạ, sinh ra trong một gia đình không làm nghệ thuật vậy mà Anh Tú lại tỏ ra có năng khiếu và sự tương thích nhanh chóng với cây đàn bầu. Cứ thế, bao năm qua đi, đàn với anh như hình với bóng.

dan1.jpg

Hoàng Anh Tú biểu diễn tiết mục hát xẩm cùng con gái Thanh Thanh Tấm
Khi biểu diễn, anh đắm đuối theo từng ngón tay gẩy vì thế thanh âm như có hồn hơn, réo rắt, ngây ngất hơn. Trong suốt 15 năm (1971 – 1985) theo học tại Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam) anh luôn đạt thành tích học tập xuất sắc, nhiều lần tham gia hội diễn, hội thi, và biểu diễn phục vụ khách quốc tế. Ra trường anh ước mơ thành lập nhóm nhạc dân tộc.
Nhưng phải chờ đến khi « đầu quân » ở Nhà hát ca múa nhạc Thăng Long mong ước của anh mới được thực hiện. Nhóm nhạc « Mưa rừng » chính là nơi để NSƯT Anh Tú cùng những người bạn « cháy hết mình » cho niềm đam mê biểu diễn nhạc cụ dân tộc. Tiếng đàn cùng phong cách biểu diễn chuyên nghiệp của chàng nghệ sĩ họ Hoàng liên tiếp mang về cho anh những thành công và nhiều giải thưởng lớn.
Đến với Thanh Thanh Hiền sau khi chia tay người vợ đầu và có một cô con gái, anh từng tâm sự: « Dường như mọi thứ giữa tôi và Hiền hợp nhau đến không ngờ ». Nhưng cuộc sống hạnh phúc chấm dứt bằng một cuộc chia tay lặng lẽ. Anh Tú không oán trách, không lên báo kể tội « người cũ » như nhiều « nghệ sỹ » vẫn làm bởi chỉ đơn giản: « Tôi cố gắng sống làm sao để các con ít bị mất mát nhất, cố gắng để các con không cảm thấy bị mất đi một gia đình.
Các con đi học về, gia đình tôi vẫn có bữa cơm đầm ấm, bố ngồi đó ăn, vui đùa cùng các con, chăm lo cho nó, nó cũng cảm thấy có một mái ấm gia đình, có bố, có bác giúp việc, chỉ có mẹ nó là đi vắng thôi. Thỉnh thoảng mẹ nó vẫn về, tôi vẫn tạo điều kiện để mẹ con gặp nhau, vui đùa với nhau. Nói chung là tôi tránh sự đau xót, nếu vợ chồng đằng nào cũng chia tay thì nên cố gắng làm sao chia tay văn hóa nhất, làm sao vẫn còn sự tôn trọng nhau cùng cả gia đình, khi ấy các con nhìn vào còn thấy nhiều thứ tốt đẹp. Chặng đường phía trước mặt tôi còn dài lắm ».
chongTTH1.jpg
Từ hơn một năm nay, người dân Thủ đô đi dạo ở khu vực hồ Hoàn Kiếm vào buổi tối thường được thưởng thức tiếng đàn bầu của các nghệ sĩ biểu diễn ở Nhà Kèn (phía sau tượng đài Lý Thái Tổ). Đây là chương trình bảo tồn và quảng bá cây đàn bầu dân tộc do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội chủ trì và CLB Hoàng Anh Tú thực hiện.
Hoàng Anh Tú chọn Nhà Kèn làm nơi để biểu diễn bởi đây là một sân khấu ngoài trời quen thuộc của người Hà Nội. Sân khấu này tồn tại từ thời Pháp thuộc. Đây cũng là nơi đủ rộng, thoáng để biểu diễn và quảng bá cây đàn bầu Việt Nam. Anh chia sẻ: « Tôi xuất thân là một nghệ sĩ chơi đàn bầu, càng tìm hiểu về cây đàn bầu tôi càng thấy cái hay của nó, từ âm thanh đến sự độc đáo trong cách chơi đàn. Đàn bầu là loại nhạc cụ rất gần gũi với người Việt, dễ làm, dễ chơi, sử dụng được ở nhiều nơi khác nhau. Tuy thế, không phải ai cũng hiểu hết về cây đàn bầu, nhất là trong thời đại người ta chơi nhiều nhạc cụ tây, cây đàn bầu càng trở nên lép vế trong những buổi trình diễn âm nhạc. Số người tìm hiểu cây đàn bầu càng ít so với những loại nhạc cụ dân tộc khác. Bởi vậy, với mong muốn rất nhỏ nhoi là mọi người hiểu hơn về cây đàn bầu nên tôi đến đây trình diễn ». Diễn không lấy cat xê, thậm chí thỉnh thoảng còn mang theo cô con gái nhỏ, được ví như một tài năng hát dân ca nhí đi diễn cùng bố.
Chắc thời buổi này ít nghệ sỹ dám bỏ ra một tuần đến ba buổi tối làm công việc anh đang làm. Bởi được biết anh rất bận rộn, nào phối khí, sáng tác, làm nhạc cho sân khấu, vừa rồi sáng tác nhạc cho một số festival, phối nhạc cho các ca sĩ cần phần đệm, lại còn điều hành Cty riêng và câu lạc bộ đàn bầu biểu diễn tại tư gia hàng đêm. Ý tưởng biểu diễn giới thiệu cây đàn bầu của Hoàng Anh Tú trùng hợp với chương trình của Sở VH, TT& DL đang ấp ủ là sẽ tiến hành biểu diễn lần lượt những nhạc cụ dân tộc khác như nhị, sáo, trống cơm nhưng chưa thể thực hiện vì còn vướng vấn đề kinh phí. Anh trải lòng: « Đàn bầu trong cuộc sống bây giờ cũng bị lãng quên nhiều, ra ngoài trời biểu diễn mình khoe được tiếng đàn với giới trẻ, giới trẻ bây giờ ít biết về đàn bầu, khi tôi làm ở Nhà Bát Giác họ tò mò lắm. Người trẻ của mình đi nước ngoài đây đó mà không biết cội nguồn cây đàn bầu như thế nào trong khi Tây thì họ lại biết. Giới trẻ cũng chẳng có lỗi gì, với cuộc sống thế này, con mình cũng học suốt như thế, khi giải trí thì chơi game chứ ai biết đến đàn bầu. Lỗi do mình, mình chưa cập nhật, quảng bá được. Tôi đang cố gắng tìm trên mạng, học hỏi hàng ngày để làm sao tìm được ngôn ngữ của thời đại bây giờ đưa vào đàn bầu. Tôi phải nghiên cứu làm sao để họ thích dạng nhạc đó, đàn bầu thể hiện được tất cả những ngôn ngữ nhạc của thế giới đấy. Đêm nào tôi cũng tập luyện, cứ 2-3h sáng lại dậy tập, cốt để làm sao giữ chân khách. Làm sao để một bà đi tập thể dục qua đứng lại xem rồi đứng mãi không về được thì là thành công. Người Tây nói một câu rất giản dị là cái hay từ trong nhà đi ra, mình đánh đàn làm sao thu hút được ngay từ hàng xóm của mình, còn cứ đi Pháp, Mỹ rồi lên báo chí, nhưng ở nhà đàn đầy mạng nhện thì… Phải làm sao thuyết phục được dân Hà Nội mình mới là quan trọng ». Của để dành và niềm tự hào của anh là hai cô con gái đáng yêu, đặc biệt là cô bé út có nghệ danh Thanh Thanh Tấm (tên thật là Hoàng Anh Thái Phương). Nhiều người đến Nhà Kèn xem biểu diễn chỉ để thưởng thức tiết mục Say trăng và Mục hạ vô nhân của cô bé và bố. Cô bé con này từ khi chưa biết đọc đã có khả năng cảm thụ âm nhạc, đặc biệt là nhạc dân ca rất tốt. Khi nói sõi cũng là lúc Thanh Thanh Tấm biết nghêu ngao những bài dân ca, lớn thêm chút nữa, những bài cô bé hát tự nhiên có nhịp, điệu rõ ràng. Ngạc nhiên trước khả năng của con, Hoàng Anh Tú dành thời gian luyện tập thêm cho con. Và khi lên 5 tuổi, cô bé đã cùng cha mình đi khắp nơi trong và ngoài nước biểu diễn. Mới  hơn 6 tuổi, nhưng Tấm đã có gia tài riêng là một CD thu âm 5 ca khúc gồm các bài dân ca: Mời nước mời trầu, Lý ngựa ô, Lý kéo chài, Say trăng và một bài xẩm Mục hạ vô nhân. Hoàng Anh Tú đang mơ làm được một liveshow, nơi mà cây độc huyền cầm thể hiện được đủ cung bậc, đủ giai điệu khiến khán giả không thể chán được, liveshow ấy sẽ là cầu nối để khán giả trẻ biết đến độc huyền cầm thật rộng rãi và tự hào về nó. Anh còn ấp ủ thực hiện một bộ phim ca nhạc về nhạc truyền thống nói chung và đàn bầu nói riêng. Anh đã viết xong kịch bản với những nhân vật sinh động, lồng vào đó là những giai điệu cổ truyền… Trong thời gian hiện thực các dự án ấy, căn nhà đầy ắp không khí nghệ thuật tại 221 Hoàng Hoa Thám của nghệ sỹ Anh Tú vẫn luôn mở cửa đón những người yêu đàn bầu nói riêng và nhạc cụ truyền thống nói chung.